Giftig gedoe op de werkplek

Van agressief gedrag naar sociale veiligheid

Caroline Koetsenruijter, Hans van der Loo

‘Giftig gedoe op de werkplek’ is uitgeroepen tot managementboek van het jaar! Gerenommeerd deskundigen Caroline Koetsenruijter en Hans van der Loo schreven over onwil, pesten, intimidatie, machtsmisbruik, agressie en discriminatie, wat daaraan te doen en hoe het te voorkomen.

Ongewenst gedrag op het werk

Het is niet te geloven. Jaarlijks zijn er bijna 2,5 miljoen incidenten met giftig gedoe op de werkplek. Waar gaat het dan om? Wat houdt giftig gedoe in en waar komt het vandaan? Welke patronen zijn erin te onderkennen? Waarom is het thema ineens zo actueel? Maar vooral ook, hoe kunnen we het voorkomen en bestrijden? Wat is het antigif dat kan zorgen voor een sociaal en psychologisch veilig werkklimaat?

Deze vragen worden in dit boek op meeslepende, goed onderbouwde en vooral praktische wijze beantwoord. De auteurs laten zien hoe giftig gedoe op de werkplek ontstaat en in stand wordt gehouden. Zij geven daarnaast tal van praktische tips en tools om giftig gedoe te voorkomen en effectief te bestrijden. ‘Giftig gedoe op de werkplek’ is een must-read voor iedereen die aan de sociale en psychologische veiligheid binnen teams en organisaties wil werken.

Het eerste goed onderbouwde overzichtswerk in Nederland over de ontwikkeling van sociale (on)veiligheid op het werk. Behandelt het hele palet aan interne agressie en ongewenst gedrag, niet alleen seksuele intimidatie, maar bijvoorbeeld ook discriminatie en pesten.
Zeer actuele thematiek die verklaard wordt aan de hand van meer dan twintig spraakmakende cases en tientallen insiderverhalen.
De auteurs presenteren een nieuwe visie: de focus moet van incidenten met individuele daders en slachtoffers naar herhaalde patronen ingegeven door groepsprocessen en omgevingsfactoren.
Vol met praktische modellen en tools waarmee je meteen zelf aan de slag kunt gaan.

Managementboek van het Jaar 2024

Op donderdag 18 april 2024 is ‘Giftig gedoe op de werkplek’ van Caroline Koetsenruijter en ‘onze’ Hans van der Loo uitgeroepen tot Managementboek van het Jaar 2024.

Uit het juryrapport: “Dit boek verrijkt het maatschappelijk debat rondom grensoverschrijdend gedrag en stelt de aanpak ervan ter discussie. De jury is onder de indruk van de genuanceerde blik op dit onderwerp, het handelingskader en van het lef van de auteurs om de huidige aanpak – die zich vooral richt op de ‘dader’ – ter discussie te stellen.”

Hoe het níet moet op de werkvloer...

Gouden materiaal voor de training psychologische veiligheid in bedrijven. Precies weten wat je beter niet kunt doen..

De feiten

Er ligt een alarmerend onderzoeksrapport over de cultuur van de organisatie waar honderden medewerkers aan meededen. Aantoonbaar zijn er meldingen over pesten, intimideren, machtsmisbruik, chantage en zwangerschapsdiscriminatie.

De meldingen komen van medewerkers die bij dezelfde leidinggevende werken en gewerkt hebben.

De eerste reactie

De leidinggevende verklaart dat het de medewerkers zijn die pesten en intimideren. Leidinggevende gebruikt rapport om zich af te zetten tegen medewerkers “ je hoeft hier niet te werken”. Leidinggevende besteed aandacht aan het rapport in het openbaar maar slaat pijnlijk hoofdstuk over zichzelf over. Rapport wordt in la gestopt.

Tegenreactie

Medewerkers zoeken steun bij elkaar. Horen van elkaar dat jarenlang de ziekmakende cultuur al is aangekaart, dat geen erkenning is voor kwetsbare positie en problematiek, geen pogingen zijn ondernomen geconstateerde angstcultuur tegen te gaan vanuit leidinggevende. Horen dat leidinggevende zelfs verbiedt om naar de recent ingestelde vertrouwenspersoon te gaan. Medewerkers realiseren zich dat wegen zijn afgesloten om op constructieve wijze psychologische veiligheid af te dwingen.

Medewerkers stappen naar de media, 25 mensen worden los van elkaar geïnterviewd. Enkelen durven met naam en toenaam hun verhaal te delen. De meeste medewerkers doen anoniem hun verhaal uit angst voor baanverlies.

Eerste reactie op tegenreactie

Raad van Toezicht en leidinggevende geven gezamenlijk statement waarin woede wordt geuit over de actie van de medewerkers.
Raad van Toezicht framed het verhaal van de medewerkers als “poging leidinggevende kapot te maken”.
Raad van Toezicht bagatelliseert de alarmerende meldingen.
Raad van Toezicht zegt vierkant achter leidinggevende te staan.
Raad van Toezicht en leidinggevende zet medewerkers tegen elkaar op door twee medewerkers in machtige positie te laten verklaren “zich niet te herkennen in de geschetste problemen”.

Gevolg van reactie op tegenreactie

Buitenstaanders erkennen dat leidinggevende zich inderdaad schuldig lijkt te maken aan machtsmisbruik, gesteund door de Raad van Toezicht.
Buitenstaanders nemen het op voor de medewerkers.
Buitenstaanders dwingen maatregelen af om problemen te erkennen en nader te onderzoeken.

Leidinggevende doet stap opzij. Raad van toezicht biedt excuus aan, staat ook nader onafhankelijk onderzoek toe, noemt gedrag van leidinggevende nu toch ook “onacceptabel”.

Voorbeeld van Margreet Spijker, trainer psychologische veiligheid

Margreet Spijker is tevens presentatiecoach bij omroep WNL, ex- presentator radio en televisieprogramma’s bij RTL en WNL.

Omroep WNL waar de Raad van Toezicht geen toezicht hield en waar de bestuurder tevens hoofdredacteur was (Bert Huisjes) op redacties met vooral veel jonge journalisten met tijdelijke contracten.